Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı hammadde sıkıntısı, dönemin en büyük otomobil şirketlerinden biri olan Ford’u ‘madenci’ konumuna getirmişti. Madenlerden bitmiş ürüne kadar tüm tedarik zincirinin sahibi olmaya çalışan Henry Ford, 1920’lerde Michigan’da bir demir çelik fabrikasına, Amazon’da kauçuk tarlalarına ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kömür madenlerine yatırım yaptı. Bir asır sonra, araba kümeleri, bu sefer gelecekteki bir pil metali tedarikini güvence altına almak için tekrar madenlere yöneldi.
Küresel elektrikli araç (EV) filosunu büyütme yarışı hızlanıyor. Ancak EV pillerinde kullanılan lityum, nikel ve kobalta erişim telaşı artıyor. Bu nedenle gelecekte arzı garanti altına almak için klasik tedarik zincirinden çıkıp zincirin ilk halkası olan madenlerle doğrudan tedarik anlaşmaları yapmayı, hatta maden şirketleriyle ortak olmayı tercih etmektedirler. MESKEN araç tedarik zincirine bakıldığında, akü üreticileri, katot üreticileri ve mineral işleme şirketleri aslında araba kümeleri ile madencilerin ortasında yer alıyor. Daha yakın zamanlarda, otomobil üreticileri hem malzemeleri ucuza elde etmek hem de kendi üretim standartlarının karşılanmasını sağlamak için tedarik zincirlerini atlıyorlar.
SEKTÖRDE ARTAN ÖRNEK
General Motors, Peugeot ve Fiat markalarının sahibi Stellantis, Tesla, Ford, Volksagen, BMW, Mercedes Benz ve Toyota gibi sektördeki tüm büyük isimlerin bu yönde adımlar attığı görülüyor.
■ Genel motorlar Nevada’daki Thacker Pass projesinin geliştirilmesine fon sağlamak için Lithium Americas Corp’a 650 milyon $ yatırım yapacağını duyurdu. GM ayrıca yerli bir madenden yılda 40.000 ton lityum için münhasır haklar alıyor.
■ yıldız, Arjantin’deki Los Azules projesinin sahibi Kanadalı McEwen Mining’in bir yan kuruluşu olan McEwen Copper’ın yüzde 14,2’lik hissesi için 155 milyon dolar ödeyecek. İtalyan-Fransız yan kuruluşundaki satışlara göre dünyanın en büyük üçüncü şirketinin yatırım yaptığı yatağın, 2027’de öngörülen başlangıç tarihinden itibaren yılda 100.000 ton rafine katot üretmesi bekleniyor. Stellantis’in bakır işleme zincirindeki atılımı bunu takip ediyor Almanya’nın lityumu için Vulcan Energy ve manganez için Avustralya’nın Element 25 ile anlaşmalar.
■ Tesla, Tedarik zincirinin gereksinimlerini karşılayamadığı durumlarda kritik hammaddelerin madenciliği ve işlenmesinde doğrudan yer alacağının sinyalini veren şirketlerden biri. Tesla’nın CEO’su Elon Musk’ın, İsviçre emtia grubundan hisse satın almak için Glencore ile görüştüğü iddia ediliyor.
■ Mercedes-Benz, madencilerle anlaşma imzalayan şirketlerden biri. Alman grubun CEO’su Ola Källenius, FT’ye yaptığı açıklamada, “Bana beş yıl önce sorsaydınız, bunun emtia piyasalarının işi olduğunu söylerdim” dedi. Şirketin Kanada’da bir lityum madenciliği şirketi olan Rock ile anlaşması bulunuyor.
■ BYD , dünyanın en büyük MESKEN üreticisi ve Afrika ve Şili’deki lityum madenlerine erişim sağlamaya çalışıyor. Ayrıca dünyanın en büyük pil üreticisi CATL, sonbaharda kobalt üreticisi CMOC’nin yaklaşık yüzde 25’ini yaklaşık 3,7 milyar dolara satın almak için anlaştı.
LİTYUM FURY BAKIR’A ATLAYACAK
Fitch Solutions verilerine göre, EV’ler 2030 yılında küresel nikel talebinin yalnızca yüzde 19,3’ünden ve lityum talebinin yüzde 80’inden fazlasından sorumlu olacak. Uluslararası Enerji Ajansı ayrıca artan KONUT pil talebinin 50 yeni lityum projesinin geliştirilmesini gerektireceğini iddia ediyor. 2030’a kadar 60 nikel madeni ve 17 kobalt sahası. Bu, tek bir proje geliştirmek genellikle 15 yıl veya daha uzun süren bir sektör için çok büyük bir zorluk.
1 ARAÇ İÇİN 83 KG GEREKLİDİR
Şimdiye kadar, otomobil üreticilerinin madencilik bölümü büyük ölçüde lityumda öne çıktı. Ancak bugün lityumun olduğu yerde, gelecek yıllarda bakır da olabilir. Bakır, KONUT pillerinde kritik bir rol oynar. Tüm pil kimyasalları, değişen derecelerde de olsa bakır gerektirir. Uluslararası Enerji Ajansı’na (IEA) göre, EV pazarının gelişen bir parçası olan lityum-demir-fosfat piller, nikel-mangan-kobalttan yaklaşık yüzde 50 daha fazla bakır gerektiriyor. Batarya takımının yanı sıra elektrik motorunda ve kablolamada da bakır kullanılıyor. Uluslararası Bakır Birliği’ne göre, tipik bir akülü elektrikli araçta kullanılan bakırın ölçüsü 83 kilogram iken içten yanmalı bir araçta sadece 23 kilogramdır.
ARCELORMITTAL, ARAÇLAR İÇİN DÜŞÜK KARBONLU ÇELİK ÜRETECEK
Lüksemburglu çelik üreticisi ArcelorMittal, otomobil ve kamyonlarda kullanılmak üzere düşük karbonlu çelik geliştirmek için Almanya merkezli Kirchhoff Automotive ile bir mutabakat zaptı imzaladı. Şirketler, Kirchhoff’un Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’ya tedarik ettiği son derece dayanıklı otomotiv parçalarında ArcelorMittal’in XCarb teknolojisiyle üretilen Usibor1500 artefaktını geliştirecek ve kullanımını test edecek. Usibor 1500, geri dönüştürülmüş çelikten ve tamamen yenilenebilir elektrikten yapılmıştır. Kirchhoff Otomotiv; Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da 11 ülkede 27 tesisi bulunmaktadır.
